Całkiem niedawno pisaliśmy o innej przypadłości, jaką jest kolano biegacza. Tym razem na warsztat bierzemy inną, klasyczną przypadłość - łokieć tenisisty. Na fali wielkiego sukcesu Igi Świątek, Polacy zaczynają nieco mocniej interesować się tenisem, częściej sprawdzając oferty kortów lub wybierając transmisje spotkań tenisowych przed telewizorem. To świetna wiadomość, ale równie istotne jest, aby do ewentualnych treningów przystąpić z odpowiednią wiedzą.

Co ciekawe, leczenie łokcia tenisisty nie jest spotykane tylko w odniesieniu do amatorów kortu i rakiety. Konieczność taka może pojawić się również w przypadku zupełnie niezwiązanych z aktywnością sportową chorób zawodowych. Tak jak nadgarstki, również i łokcie są newralgicznym punktem u programistów, ludzi korporacji i wśród całej masy osób w urzędach. Jednak nie trzeba siedzieć za biurkiem, aby zwiększyć swoją podatność na tę kontuzję. Wystarczy długo przebywać w nieodpowiedniej pozycji, tak, jak często robią to np. mechanicy samochodowi. 

Łokieć tenisisty - objawy, kiedy występuje narażenie na tą kontuzję?

Najczęstszym objawem, wskazującym na to, że mamy do czynienia ze zjawiskiem, jakim jest łokieć tenisisty, pozostaje silne uczucie bólowe, mające swoje źródło w okolicach zewnętrznej strony stawu łokciowego. Sprowadzając rzecz do najprostszego wytłumaczenia, jest to miejsce po bocznej stronie łokcia.

Niestety sprawa często nie jest z gatunku tych, które można zdiagnozować w mgnieniu oka. Ból może bowiem promieniować w kierunku do łokcia z innych części ciała, w tym odcinka szyjnego i piersiowego kręgosłupa. Oznacza to, że umiejscowienie ośrodka bólowego jest zupełnie inne, niż mogą wskazywać na to powierzchowne objawy. Dlatego gdy mamy podejrzenia wskazujące na łokieć tenisisty — objawy podpowiadają nam właśnie to schorzenie - należy od razu skontaktować się z lekarzem. Uzyskanie skierowania do specjalisty, który z kolei zleci wykonanie USG, powinno być stosunkowo łatwe.

Kto jest najbardziej narażony na kontuzję łokcia?

• wszystkie osoby zawodowo lub intensywnie uprawiające sporty, do których jest potrzebna rakieta,

• budowlańcy i monterzy, którzy długo pracują w niewygodnych pozycjach,

• pracownicy biurowi, niedbający o ergonomiczną pozycję przed komputerem i nierobiący przerw w pracy,

• mechanicy samochodowi,

• muzycy, od których instrumenty wymagają wielogodzinnego ćwiczenia ze zgiętymi łokciami,

• szwaczki oraz inne osoby pracujące przy maszynach, wymagających wykonywania powtarzalnych ruchów rękami.

Jak łatwo zauważyć powyżej, przyczyny leżą najczęściej w silnym przeciążeniu, jakiemu poddany jest staw łokciowy. Źródłem może być zarówno intensywnie uprawiany sport, jak i wykonywana codziennie praca zawodowa.

Ból łokcia. Lekkie nadwyrężenie, czy poważna kontuzja?

Wspomniane wcześniej promieniowanie bólu nie ułatwia jednoznacznego ustalenia, czy u chorego rozwija się łokieć tenisisty. Drugim problemem może być pojawianie się niedogodności falami: gdy wykorzystanie ręki do wykonywania określonych ruchów jest intensywne, kłopot pojawia się, natomiast po krótkim odpoczynku - zanika. Takie zachowanie potrafi uśpić czujność, a nawet sprawić, że pojawi się błąd w diagnozie.

Typowe kontuzje - złamania, zwichnięcia, nadwyrężenia - najczęściej można poznać po bardzo silnej reakcji organizmu. Ból łokcia, nadgarstka lub mięśnia oraz opuchliznę można załagodzić dzięki wykorzystaniu dedykowanych maści i środków przeciwbólowych. Gdy dochodzi do złamania, konieczna jest oczywiście wizyta na pogotowiu.

Tymczasem łokieć tenisisty objawy ma o nieco łagodniejszym początku, ale też o charakterze nawrotowym. Lekarz w trakcie badania dokona ucisku w okolicach nadkłykcia kości ramiennej, a jeśli pacjent odpowiada jednoznaczną reakcją bólową, to sytuacja zyskuje na jasności. Chociaż zazwyczaj dokładnie w tym miejscu nie czuć dyskomfortu, źródło po takiej interwencji lekarskiej wydaje się dość jasne. Podobnymi rozwiązaniami są Test Thomsona i Test Milla - oba wykona wprawny lekarz.

Do specjalisty należy udać się w momencie, gdy dolegliwości pojawiają się regularnie w trakcie większych obciążeń, a następnie utrzymują przez około 48 godzin. Leczenie łokcia tenisisty jest możliwe dopiero po pełnej diagnozie, wykonanej u ortopedy.

Leczenie łokcia tenisisty

Zanim przejdziemy do spraw związanych z leczeniem, warto przedstawić jedną, aczkolwiek bardzo istotną wiadomość na temat profilaktyki. Jeśli ktoś wystraszy się uprawiania sportu, np. w postaci tenisa, to jest w błędzie. Panaceum, jednym z najlepszych w tej sytuacji, jest regularne trenowanie. Dzięki temu można uniknąć takich właśnie problemów, jakim jest łokieć tenisisty. Istotne jest jednak to, aby treningi były prowadzone z odpowiednią intensywnością, stopniowym natężeniem i nie generowały mocnych przeciążeń.

Pierwszym krokiem jest wspomniana wcześniej autodiagnoza. Po niej warto udać się do lekarza rodzinnego, aby uzyskać skierowanie do ortopedy. Można też skrócić tę drogę, wybierając leczenie w gabinecie prywatnym. Bardzo możliwe, że w niektórych przypadkach specjalista skieruje jeszcze na dodatkowe badanie RTG lub USG, aby dogłębnie poznać skalę problemu.

Na szczęście leczenie łokcia tenisisty najczęściej nie wymaga działań, które wywołują najwięcej obaw, w tym skomplikowanych operacji. Owszem, interwencje chirurgiczne są spotykane, jednak jest to ostateczne rozwiązanie. Konieczność taka pojawia się zwykle wtedy, gdy zerwaniu ulegają fragmenty przyczepu, a ścięgno ma pewne ubytki - wtedy trzeba je uzupełnić, zazwyczaj metodą wstrzykiwania.

Najczęściej pierwszym krokiem farmakologicznym jest podanie leków przeciwzapalnych, łagodzących ból oraz zmniejszających obrzęki, w tym sterydowych. Stosuje się też odpowiednie opaski uciskowe, zakładane w połowie przedramienia. Dzięki ich ingerencji praca mięśni jest nieco bardziej „gładka”, bez uciążliwego szarpania, które mogłoby pogorszyć stan w ośrodku bólowym. Innym rozwiązaniem jest naklejanie taśm.

Podstawową formą przywracania chorego do normy jest rehabilitacja. Zapisanie się na fizykoterapię ma wiele zalet, w tym największą - pracę ze specjalistą. Jego wiedza może pomóc na tyle, że łokieć tenisisty przestanie być przewlekłą udręką, a odpowiedni zestaw ćwiczeń doprowadzi do poprawy ogólnej kondycji oraz wzmocni odpowiednie mięśnie. Przydatne są także masaże.

Prostowniki nadgarstka - co to jest i jego udział w łokciu tenisisty?

Na koniec warto jeszcze wspomnieć o jednym pojęciu, które bardzo często można usłyszeć w kontekście łokcia tenisisty. Prostowniki nadgarstka są dość ważnym elementem biomechaniki ruchu, np. w przypadku osoby grającej w squasha. Najczęstszy problem polega na tym, że gracz wyrabia złe nawyki, zapominając o pracy nóg oraz tułowia, a tym samym znacząco obciąża mięśnie prostowników nadgarstka i palców, dokonując kompensacji ruchowej. Dlatego zawsze warto, aby nawet amator grywający parę razy w miesiącu, przynajmniej raz spotkał się z trenerem i wysłuchał jego rad. Wspomniane prostowniki nadgarstka mają bowiem miejsce łączenia z nadkłykciem bocznym właśnie tam, gdzie znajduje się ośrodek bólowy, warto mieć to na uwadze.

Skuteczna rehabilitacja jest najczęściej w stanie poradzić sobie z problemem, jakim jest łokieć tenisisty. Poznane ćwiczenia należy później profilaktycznie powtarzać, aby stale wzmacniać nadwyrężone miejsce. Osoby, które obawiają się powikłań, nie powinny stronić od aktywności sportowej, a wręcz przeciwnie - np. względem pracowników biurowych jest ona zalecana właśnie ze względów wzmacniających. W każdym przypadku regularne przeciążenia i zły zestaw ruchów mogą sprawić, że pojawi się ból łokcia, który będzie nawracał - wtedy należy niezwłocznie udać się do ortopedy, z którym ustalony zostanie dalszy proces leczenia.