PowrótWróć do bloga
Squash - zasady, które warto znaćDecathlon GO,27.05.2020

Squash - zasady, które warto znać

PowrótPowrót

Squash - zasady, które warto znać

Squash
Squash - zasady, które warto znaćDecathlon GO
27.05.20206 min czytania
Udostępnij

Squash to dość specyficzna gra, którą można opisać w maksymalnym uproszczeniu jako takie odbicie piłki od ściany, żeby maksymalnie utrudnić życie przeciwnikowi. Oczywiście reguł gry jest znacznie więcej, a pełny regulamin przygotowała i aktualizuje World Squash Federation. W amatorskich rozgrywkach czasem jednak korzysta się z nieco mniej rozbudowanych zasad.

Punktacja w squashu - co trzeba o niej wiedzieć?

W squash zasady gry są dość proste, ale z kronikarskiego obowiązku trzeba dodać, że nie zawsze punkty liczyło się tak, jak dziś. Przez lata modyfikowano zasady w tym zakresie i w 2009 roku Światowa Federacja Squasha zaaprobowała regulamin, w myśl którego podstawowy sposób punktacji to PARS do 11 punktów.

Brytyjski squash – zasady gry

Pierwszym na szeroką skalę stosowanym systemem liczenia punktów był system brytyjski. Jego cechą charakterystyczną było to, że tylko serwujący mógł zdobyć punkt. Jeśli wymianę wygrał odbierający, to nie zdobywał punktu, a jedynie prawo do serwisu. Gra toczyła do do 9 punktów w serwie, rzadziej do 15.

Zasady punktacji – system PARS

Brytyjski system punktowania sprawdzał się świetnie przy rozgrywkach amatorskich. Kiedy jednak popularność squasha rosła, zasady zostały zmodyfikowane, żeby sport ten stał się bardziej emocjonujący. Stosowany obecnie system punktacji PARS (point-a-rally scoring) wprowadza wiele zmian. Przede wszystkim punkty może zdobywać także odbierający (poza tym, że kiedy wygrywa wymianę, to staje się serwującym). Set rozgrywany jest zasadniczo do 11 punktów, ale przy stanie 10:10 wymagana jest dwupunktowa przewaga, dlatego realne wyniki często są wyższe, np. 16:14.

Jak grać w squasha? Jakie reguły wypada znać?

Squash jest często przedstawiany przez analogię do tenisa. To niestety dość niefortunne, ponieważ obie te dyscypliny powstawały inaczej i zasady między nimi też się różnią. Poza oczywistymi różnicami: wielkością kortu, ogólnymi zasadami czy… ścianą, są też nieco bardziej subtelne zmiany. Zasady gry w squasha na przykład jasno definiują, że – inaczej niż w tenisie – linia nie jest częścią pola, ale już autem. A co jeszcze warto wiedzieć, żeby przenieść rozgrywkę na wyższy poziom?

  • Przy serwisie stopa może wystawać nad lub za linię, ale nie może dotykać autu (co w praktyce oznacza, że w takim wypadku stoi się w polu na palcach).

  • Serwis musi trafić bezpośrednio w ścianę poniżej linii autu, ale powyżej linii serwisu.

  • Serwowana piłka musi odbić się od ściany i uderzyć za linię wyznaczającą połowę kortu po stronie zawodnika odbierającego serwis.

  • Żeby nie stracić punktu, piłkę należy odebrać z woleja lub po pierwszym odbiciu o podłogę.

Kiedy traci się punkt?

Warto pamiętać, że squash jest grą trójwymiarową. O ile tenisa z pewnymi błędami można przedstawić z lotu ptaka i odda to charakter rozgrywki, o tyle kort do squasha ma też ściany. To właśnie one pomagają w zdobyciu punktów i wymagają myślenia przestrzennego od zawodników i dobrego odnajdowania się w geometrii kortu. Najpierw trzeba zrozumieć, jednak które z uderzeń są poprawne. Najprościej rzecz ujmując warunki są takie:

  • piłka po odbiciu przez zawodnika trafia nad blachę lub linię, która wyznacza jej górną krawędź

  • piłka odbija się od przedniej ściany poniżej lini autu (górna linia na przedniej ścianie)

  • piłka może zostać zagrana z woleja tzn jeszcze zanim dotknie podłogi

  • piłka nie musi odbić się bezpośrednio od przedniej ściany tzn. może najpierw dotknąć ściany tylnej lub bocznych jednak przed kontaktem z podłoga musi uderzyć w ścianę przednią

W przypadku nieodbicia piłki lub jej nie prawidłowego odbicia zawodnik uderzający traci punkt.

Wiele zasad squasha udaje się przedstawić w miarę prosto, ale są też reguły bardziej skomplikowane. Dotyczą one na przykład sytuacji, w której piłka trafia bezpośrednio w przeciwnika lub gdy występowało przeszkadzanie na korcie. Ponieważ dwóch graczy gra na wspólnej, a dodatkowo stosunkowo niewielkiej przestrzeni to do takich sytuacji dochodzi dość często - szczególnie na początkującym poziomie. Należy jednak pamiętać, że nadrzędną zasadą w grze w squasha jest: Najważniejsze jest bezpieczeństwo. I tu znowu - szczególnie wśród początkujących - jest to niezwykle istotne. Jeżeli naszym zagraniem możemy wyrządzić krzywdę przeciwnikowi (nawet z jego winy) np. uderzyć go piłką, rakietą lub staranować biegnąc do piłki to powstrzymujemy się od uderzenia. Sędzia zasądza wtedy LET, STROKE lub NO LET dla jednego z graczy w zależności od tego kto popełnił błąd. Często takie decyzje budzą kontrowersje dlatego podczas rekreacyjnej gry zachęcamy do ogłaszania LETa i powtarzania akcji, chyba że sytuacja jest oczywista.

Let, Stroke oraz No Let

W squashu są trzy szczególne pojęcia odnoszące się do rozgrywki i przyznawania punktów let, stroke oraz no let. O przyznaniu któregoś z wymienionych decyduje sędzia lub gdy gra odbywa się bez sędziego do konsensusu muszą dojść zawodnicy dlatego warto zapoznać się z podstawowymi zasadami ich przyznawania.

Let

Let to powtórzenie całej bieżącej wymiany. O przyznaniu leta decyduje sędzia, przy czym może zrobić to na podstawie własnego rozeznania lub po tym, jak taką prośbę (let, proszę) zgłosi jeden z zawodników. Przyznanie leta jest możliwe tylko w kilku jasno określonych przypadkach:

  • odbierający nie wykonał uderzenia w obawie przed spowodowaniem kontuzji u przeciwnika

  • zachodziło przeszkadzanie ze strony przeciwnika, ale podjął on próbę umożliwienia Ci dojścia do piłki do której miałbyś szansę dość

  • zawodnik rozproszył się z powodu wydarzenia, do którego doszło na korcie lub na trybunach

  • odbierający nie był gotowy do przyjęcia serwisu i nie podjął gry tzn. nie próbował wykonać odbioru piłki przy serwisie przeciwnika

  • warunki na korcie uniemożliwiły rozegranie wymiany

  • piłka została zniszczona w trakcie wymiany

  • w przypadku innego przeszkodzenia przeciwnikowi, o ile dana sytuacja nie powinna być kwalifikowana jako stroke

Stroke

Stroke to utrata punktu z powodu nieregulaminowego zachowania. Tutaj także jest kilka sytuacji, w których sędzia może podjąć taką decyzję:

  • przeciwnik uniemożliwia Ci wykonanie poprawnego zamachu stojąc zbyt blisko lub dojście do piłki (zachodzi przeszkadzanie), która jest w Twoim pobliżu i jesteś gotowy do uderzenia

  • przeciwnik stoi na torze lotu piłki przez co nie masz możliwości wykonania poprawnego uderzenia bezpośrednio w ścianę przednią

  • Twój przeciwnik zagrał piłkę po odbiciu od ściany prosto w siebie

Jest jeszcze jedna sytuacja, w której po uderzeniu piłki przez zawodnika trafia ona w jego przeciwnika. Jeżeli piłka miałaby szansę poprawnego odbicia o przednią ścianę to punkt należy się zawodnikowi uderzającemu, jeżeli jednak nie to punkt przyznawany jest przeciwnikowi. Trzeba jednak pamiętać, że do takich sytuacji nie powinno dochodzić na korcie. Jeżeli gracz uderzający piłkę ignoruje zasadę bezpieczeństwa i uderza piłką w przeszkadzającego przeciwnika nie pierwszy raz to sędzia ma pełne prawo udzielić ostrzeżenia, a nawet ukarać stratą punktu gracza uderzającego.

No let

Do sytuacji, w której zasądzany jest No Let dochodzi, gdy gracz mający zagrać piłkę prosi o leta jednocześnie:

  • nie podejmując próby odbicia piłki, którą miał możliwość zagrać i nie było przeszkadzania ze strony przeciwnika

  • nie podejmując próby odbicia piłki do której nie miał szans dojść mimo występowania przeszkadzania

Czym grać w squasha?

Do granie w squasha nie potrzeba wiele sprzętu. Właściwie to niezbędnymi rzeczami są wygodne obuwie, gdyż stopa poddawana jest sporym obciążeniom oraz oczywiście rakieta i piłka.

Jaka rakieta do squasha?

Obecnie decydując się na wybór rakiety do squasha można mieć dość spory ból głowy. Ogromna liczba dostępnych modeli nie ułatwia podjęcia decyzji szczególnie początkującym. Chyba najlepszą praktyką jest wybranie się do klub squasha na kort, gdzie bardzo często jest możliwość przetestowania kilku rakiet podczas gry, aby zobaczyć co Ci najbardziej odpowiada. Rakiety mogą być ciężkie i lekkie, zbalansowane na główkę, rączkę lub coś po środku, o większej lub mniejszej główce, bardziej lub mniej sztywne. Generalnie można uznać, że są następujące podstawowe zasady:

  • im cięższa rakieta tym więcej mocy generuje, ale jest mniej manewrowalna

  • cięższa rakieta jest przeważnie tańsza od lekkich i bardzo lekkich i przeznaczona jest dla osób zaczynających swoją przygodę ze squashem

  • lekkie i bardzo lekkie rakiety wymagają od graczy lepszej techniki i bardzo dobrego swingu, aby wygenerować odpowiednio dużo mocy, aby zagrywać piłki w tył kortu

  • balans rakiety to jedna z podstawowych jej cech - rakiety z balansem na główkę zapewniają mocniejsze uderzenie, natomiast rakiety z balansem na rączkę wiekszą manewrowalność

  • rakiety z większą główką polecane są początkującym ze względu na większą powierzchnię odbicia oraz większą moc uderzenia, mimo mniejszej kontroli i czucia rakiety

Jaka piłka do squasha?

Oprócz rakiety niezbędnym elementem do gry jest piłka i ona ma bardzo istotne znaczenie jeżeli chodzi o czerpanie satysfakcji z gry w szczególności na początkującym poziomie. Zdecydowanie więcej frajdy jest z gry, w której wymiany są długie i emocjonujące niż takiej gdzie po 2 czy 3 odbiciach jest koniec akcji. Generalnie piłki dzielą się na piłki wolne i szybkie. Szybkie przeznaczone są dla początkujących, zapewniają szybszy lot, a przez to wyższe odbicie piłki. Piłki wolne przeznaczone są dla graczy średnio-zaawansowanych i zaawansowanych. Odbijają się one wolniej i niżej przez co trzeba wygenerować więcej mocy uderzenia, aby zagrać w tył kortu. Najczęściej spotyka się 3 podstawowe oznaczenia piłek:

  • piłka z jedną czerwoną kropką - szybka, wysoko odbijająca się, nie wymagająca specjalnego rozgrzania, idealna dla początkujących

  • piłka z jedną żółtą kropką - wolna, odbijająca się niżej, wymaga już pewnych umiejętności technicznych od zawodników, aby nadać jej odpowiedniej wysokości i długości odbicia, odpowiednia dla średnio-zaawansowanych

  • piłka z dwiema żółtymi kropkami - bardzo wolna i nisko odbijająca się, wymaga bardzo dobrej techniki i dobrego swingu, aby rozgrzać ją wystarczająco, przeznaczona dla graczy zaawansowanych i profesjonalistów, rozgrywa się nią turnieje i rozgrywki ligowe

Rodzaje piłek do squasha

Gdzie grać w squasha?

Nic oczywiście nie stoi na przeszkodzie, żeby pierwsze uderzenia ćwiczyć przy dowolnej ścianie i na dowolnej powierzchni, ale nawet w amatorskich gra się na kortach do squasha o standardowych wymiarach, czyli długich na 9,75 m i szerokich na 6,4. Z każdej strony kort otoczony jest ścianami, przy czym ściana tylna jest zwykle szklana, żeby umożliwić obserwację rozgrywki. 

Pełnoprawny kort do squasha zwykle znajduje się pod dachem, ponieważ podłoga wykończona jest parkietem i decydują o tym względy praktyczne. Niekiedy jednak organizuje się turnieje na otwartym powietrzu. Jeśli mają one odbywać się w pełni profesjonalnie, to trzeba już odwołać się do reguł WSF, żeby zbudować odpowiedni kort, ale turnieje rekreacyjne można rozegrać prawie na każdej nawierzchni, która umożliwia odbicie piłki.

Zagrasz w squasha?

Squash jest emocjonującą grą, a im wyższy poziom, tym więcej emocji i więcej zabawy. Korty do squasha powstają coraz częściej nie tylko w dużych miastach, ale też mniejszych miejscowościach. Nadal nie ma ich może zbyt wiele, ale jeśli masz jakiś w pobliżu, to warto się tam wybrać – popatrzeć albo zagrać. Squash jest grą wymagającą perfekcyjnej koordynacji i niezłej kondycji, ale zapewnia masę świetnej zabawy. Sprzęt nie jest przesadnie drogi, a odzież wystarczy ta, którą już masz plus ewentualnie buty z niebrudzącą podeszwą. Zasady natomiast okażą się jasne, proste i logiczne już w trakcie rozgrywki, bo omawiane na sucho często wcale się takie nie wydają.

Autor
Decathlon GOgo@decathlon.pl

Jesteśmy fanami sportu