Jak sprawić, żeby z pomocą nauki i technologii przyspieszyć cykl treningowy? Czy da się w dwadzieścia minut przeprowadzić ćwiczenia porównywalne do godziny klasycznego wysiłku? Odpowiedzią na te dwa pytania jest stale zdobywający popularność — również w Polsce — trening EMS. Tym razem przyjrzymy się tej dość nietypowej, wymagającej specjalistycznego sprzętu metodzie, sprawdzając między innymi:

• Na czym polega trening EMS?

• Kto powinien zrezygnować z tego typu ćwiczeń?

• Jakie zalety ma elektrostymulacja mięśni?

• Czy tego typu metoda jest przyszłością sportu?

• Kto najczęściej korzysta z EMS, jakie są jej wady?

I chociaż dla niektórych ubieranie specjalnego skafandra i przyczepianie elektrod do ciała wywołuje jedynie grymas zniechęcenia lub nawet wyraz twarzy pełen strachu, to warto wiedzieć, na czym trening EMS polega. Chociażby po to, żeby nie zastanawiać się, czym są te dziwne urządzenia, które masowo zaczęły pojawiać się nie tylko na siłowniach, ale i w gabinetach odnowy biologicznej.

W jaki sposób przeprowadzana jest elektrostymulacja mięśni?

Przedrostek „elektro” słusznie kojarzy się z… prądem. Oczywiście elektrostymulator nie jest urządzeniem, które działa na zasadzie podobnej do paralizatora. Tym samym nie trzeba się obawiać, że trening EMS przybierze formę kary za niezbyt dokładnie i intensywnie wykonane ćwiczenie! W rzeczywistości sposób działania tego urządzenia jest nieco bardziej wysublimowany, dlatego z chęcią korzystają zeń też różne ośrodki rehabilitacyjne.

Elektrostymulator składa się z kilku części ubieralnych. Trzon stanowi kamizelka, a oprócz niej użytkownik musi założyć dopasowany do bioder pas oraz dodatkowe opaski dla ud i ramion. Każdy element posiada odpowiednio umiejscowione elektrody. Te z kolei odpowiedzialne są za przesyłanie impulsów elektrycznych, czyli tytułową elektrostymulację mięśni.

Impulsy elektryczne i ich skutki

Electro Muscle Stimulation (EMS) zakłada stosowanie zróżnicowanych częstotliwości impulsów w zależności od obszaru, na jaki mają oddziaływać. Grup mięśniowych, które są zazwyczaj poddawane treningowi EMS, jest osiem, a każda z nich jest traktowana indywidualnie, co dodatkowo zwiększa ogólną skuteczność całej metody.

Przez elektrody umieszczone w poszczególnych sekcjach przebiega impuls elektryczny, powodujący pobudzenie komórek mięśniowych. Jednocześnie średnie częstotliwości nie stymulują w żaden sposób układu nerwowego, dzięki czemu całość jest bezpieczna i nieodczuwalna - z pewnością nie powoduje żadnego dyskomfortu. Intensywność elektrostymulacji mięśni jest dość wysoka, przez co ćwiczenia powinny obejmować około dwudziestu minut do pół godziny. W tym czasie może nastąpić ponad stukrotnie więcej skurczów mięśni niż w analogicznym okresie podczas stosowania tradycyjnych metod treningowych.

Trening EMS? Tylko pod okiem trenera!

Warto pamiętać, że przed przystąpieniem do ćwiczeń, należy poddać się szczegółowym badaniom i obszernemu wywiadowi. Trener prowadzący musi poznać potrzeby sportowca bądź pacjenta, aby jak najlepiej dopasować do nich zestaw ćwiczeń. Tu ujawnia się pewna korzyść w postaci zalety treningu EMS, jaką jest bardzo dobrze dobrany system zajęć. Jedną z metod weryfikacji jest między innymi przeprowadzenie dokładnych analiz związanych ze składem ciała, czyli zawartości wody w organizmie oraz objętości tkanki tłuszczowej i mięśniowej. Elektrostymulacja mięśni może być przeprowadzana tylko pod kontrolą doświadczonej osoby prowadzącej, która zajmie się obsługą urządzenia, pomocą w założeniu jego poszczególnych elementów i kontrolą postępów.

Zalety treningu EMS

Dołączenie tej nietypowej, acz skutecznej formy wsparcia treningowego ma wiele zalet. Większość z nich wynika z intensywnego charakteru treningu EMS:

1. Oszczędzasz czas. Metoda ta znacząco skraca długość jednej sesji, która miałaby dać określony efekt. W przybliżeniu? Trening 90-minutowy można wykonać w pół godziny!

2. Mniej obciążasz stawy. Oczywiste jest, że stawy bardzo często cierpią w momencie, gdy sportowiec lub amator wykonuje wielogodzinne ćwiczenia w ciągu dnia. Elektrostymulacja mięśni pozwala ograniczyć ten negatywny skutek.

3. Szybciej budujesz masę mięśniową. Impulsy elektryczne trafiają celnie w punkt, zmuszając do skurczy wiele partii mięśniowych.

4. Wspomagasz mięśnie głębokie wzdłuż kręgosłupa. Jedną ze składowych zestawu do EMS są elektrody rozmieszczone obok kręgów - te mięśnie wymagają specjalnych ćwiczeń, a tu niejako są stymulowane „przy okazji”.

5. Nowe bodźce i wsparcie w rehabilitacji. Zaletą treningu EMS jest z pewnością jego szeroki zakres zastosowań - od działań na rzecz sportowców i wojskowych, po korzyści dla zwykłego użytkownika. Nie bez znaczenia pozostaje też wpływ na możliwości rehabilitacyjne, szczególnie w przypadku osób, które utraciły zdolność poruszania się, a ich mięśnie wymagają pilnego wsparcia i ochrony przed zanikiem.

Oczywiście nie należy też zakładać, że trening EMS jest „złotym środkiem”, który bez wysiłku i w trybie ciągłym pozwoli wyrzeźbić sylwetkę. I chociaż do pakietu zalet można też śmiało dopisać spalanie tkanki tłuszczowej, to podłączenie do ciała elektrod kilka razy w tygodniu nie powinno być praktykowane w takiej formie jako jedyny rodzaj ćwiczeń.

Wady treningu EMS

Dlaczego? Ponieważ metoda ta nie jest doskonała. Można to porównać do człowieka, który ćwiczy jedynie brzuszki - po pewnym czasie wyrzeźbi on płaski brzuch, ale z pewnością zbyt mocno zostanie obciążony kręgosłup, a i inne partie ciała pozostaną w letargu. Dlatego tak ważne jest urozmaicenie, a elektrostymulacja mięśni powinna być jedynie uzupełnieniem bogatego planu treningowego - cardio, siłowego i innych. Pozostałe wady treningu EMS to:

1. Cena. Chociaż z roku na rok dostępność urządzeń jest większa, to wciąż kwoty, jakie przychodzi chętnym zapłacić za dostęp do nich, są dość wysokie. Można też kupić na własny użytek urządzenia przenośne, dostępne na wolnym rynku w postaci pasów i opasek, jednak ich skuteczność jest zdecydowanie niższa niż profesjonalnych zestawów za kilkadziesiąt tysięcy złotych, dostępnych np. w siłowniach.

2. Wybiórcza elektrostymulacja mięśni. Chociaż maszyny EMS są dość kompleksowe, to elektrody nie są w stanie zadziałać na absolutnie wszystkie partie mięśniowe. Wykonywanie normalnych ćwiczeń w dłuższych przedziałach czasowych jest zatem konieczne do optymalizacji efektów treningowych.

3. Marketing. Wraz z popularyzacją metody, bardzo mocno pogłębiły się szkodliwe działania marketingowe, przedstawiające trening EMS jako „złoty środek na schudnięcie”. To stanowczo zaburza świadomość prozdrowotną u niektórych osób (szczególnie początkujących w świecie sportu).

4. Zbyt częste ćwiczenia EMS = istnieje ryzyko zaburzeń w koordynacji nerwowo-mięśniowej. Treningi trzeba przeprowadzać rozsądnie, najlepiej pod kontrolą dobrego trenera personalnego.

Konkluzja jest zatem dość prosta - wady treningu EMS również istnieją, nie jest to „złota metoda”, ale mimo wszystko warto się nią zainteresować, jeśli budżet pozwala na wykupienie takich zajęć na profesjonalnym sprzęcie.

Uwaga! Osoby z wszczepionym rozrusznikiem serca, kobiety w ciąży oraz chorzy na przypadłości związane z nadciśnieniem, powinni unikać elektrostymulacji. Nie jest ona też wskazana na początek, jako pierwsza metoda treningowa. Również chorzy na padaczkę, miażdżycę oraz cukrzycę muszą zainteresować się innymi metodami aktywności lub wcześniej skorzystać z porady lekarskiej.

Elektrostymulacja mięśni - przyszłość sportu?

Wielu znanych, wybitnych sportowców trenujących w największych klubach na świecie wykorzystuje trening EMS do optymalizacji swoich tygodniowych planów ćwiczeń siłowych i ogólnych. Najczęściej są to piłkarze, bokserzy, tenisiści. Jednak elektrostymulacja mięśni znana jest już od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku i chociaż przez pięćdziesiąt lat została oczywiście w znacznym stopniu unowocześniona i dopracowana, to wciąż trudno o niej mówić w kontekście jedynego, najlepszego sposobu na budowę i podtrzymanie formy. Zarówno w wersji profesjonalnej, jak i amatorskiej.