Góry, nasze polskie o zielonych dolinach, na których kwitną wiosną krokusy, o wyłaniających się zza wysokich sosnowych drzew kominach i dachach bajkowo położonych schroniskach, w których pachnie szarlotką, kwaśnicą i schabowym. Góry, o zapachu sosny, jodły i świerku, o krętych leśno - górskich ścieżkach wśród zieleni, zimnych przepływających potoków i krystalicznych strumieni. Góry o wysokich, skalistych, ostrych, łagodnych i wymagających podejściach, góry o szczytach zapierających dech w piersiach, na których możesz podziwiać wschody i zachody słońca. Kolorowe szlaki prowadzące w najpiękniejsze, ciekawe, zakątki górskie, łączące ze sobą wiele dróg. Brzmi romantycznie i aż chcesz wstać z kanapy i planować górską wędrówkę i wyjechać w góry!? Ten artykuł właśnie poświęcę na szlaki górsko - turystyczne, o różnym poziomie zaawansowania. Zbliża się słoneczny sezon, a ja zapraszam do krótkiej lektury!  

Szlaki turystyczne - jak nie zgubić się w górach?

Szlaki turystyczne to inaczej drogi, trasy którymi się poruszamy oznaczone są symbolami o różnym kolorze wyznaczają przebieg, a także ułatwiają odnalezienie drogi. W Polsce wytyczaniem szlaków turystycznych, a także nadawaniem im odpowiedniego koloru zajmuje się Polskiego Towarzystwo Turystyczno - krajobrazowe (PTTK). Wyróżniamy szlaki: piesze (górskie i nizinne), rowerowe, narciarskie, kajakowe oraz jeździeckie. 

Szlaki górskie są szalenie istotne dla poruszających się, a także planujących wyprawę górską turystów. Dzięki nim mamy ogromny wachlarz wielu możliwości wyboru dróg od tych zapierających dech w piersiach, malowniczych do tych ciekawszych, długich, niekoniecznie wymagających po szlaki dojściowe, łącznikowe. Turyści w górach często planując wędrówkę obmyślają cel do którego dążą, dzięki szlakom możemy urozmaicić naszą wycieczkę. Wielu turystów może zaplanować trasę ze względu na jej długość, a także czas trwania, razem z przerwami wypoczynkowymi. Osoby nie znające topografii polskich gór na tyle dobrze by instynktownie docierać do celu, wracające o zmierzchu, a nawet w nocy ratują się znakami na skałach i drzewach aby nie zbłądzić.

Kolorowe oznaczenia szlaków w górach 

Oznaczenie kolorami szlaków górskich pozwala turyście na dobór odpowiedniej drogi ze względu na dystans, ciekawe miejsca i krajobrazy i przyrody, a także miejsca charakterystyczne dla danego regionu. W polskich górach spotkasz 5 kolorów szlaków górskich. Poniższe oznaczenia obowiązują we wszystkich łańcuchach górskich (Góry Świętokrzyskie, Karpaty, Sudety) i pasmach górskich w Polsce (m.in.Tatry, Beskidy, Pieniny, Bieszczady i Karkonosze). Trasy oznaczone i wyróżnione następującymi kolorami:

• kolor czerwony - jest to szlak główny, prowadzi turystę przez miejsca najciekawsze, najpiękniejsze, gdzie krajobrazy potrafią zachwycić każdego. 

• kolor niebieski - kolorem tym oznaczone są drogi dalekobieżne, są to trasy długie zazwyczaj płaskie, niekoniecznie wymagające.

• kolor zielony - na zielono zaznaczone są drogi bardzo krótkie np. do charakterystycznych miejsc regionu lub szlaki krótkie połączone z innymi. 

• kolor żółty - to szlaki łącznikowe, krótkie drogi dojściowe. 

• kolor czarny - to bardzo istotny szlak na który inną drogą nie dojdziesz. Oznacza krótkie szlaki, jedyną drogę do konkretnego miejsca lub szczytu. 

Dlaczego kolory szlaków górskich mylone są z ich trudnością?

Wielu z nas jest zaskoczonych gdy dowiaduje się, że w górach podczas pieszych wędrówek kolor szlaku wcale nie oznacza jego trudności! Jest to błędne przekonanie, że kolor drogi oznacza stopień trudności. Jest to powszechny błąd, który wynika z omylności spowodowanej oznaczania kolorami szlaków narciarskich. Otóż to właśnie trasy narciarskie oznaczone są kolorami, które wskazują na trudność trasy zjazdowej. Aby przybliżyć ten rodzaj oznaczania przypomnę na co wskazują konkretne oznaczenia i na zawsze zapamiętaj, że dotyczą one jedynie narciarzy! ;) Każdy narciarz, a także snowboardzista powinien to wiedzieć! W górach wyróżniamy 4 kolory szlaków narciarskich: 

• kolor zielony - oznacza stopień trudności - A jest to trasa bardzo łatwa

• kolor niebieski - stopień trudności B oznacza trasę łatwą 

• kolor czerwony - stopień trudności C oznacza trasę trudną

• kolor czarny - stopień trudności D informujący i charakterystyczny dla trasy bardzo trudnej

Skoro poznaliśmy już i zrozumieliśmy znakowanie szlaków w naszych polskich górach chciałabym wspomnieć jeszcze o czytaniu mapy dla każdej początkującej osoby są to cenne wskazówki!

Musisz jednak wiedzieć, że nie tylko szlaki turystyczne są istotne dla pieszego turysty górskiego. Biorąc do ręki swoją pierwszą mapę np. Tatr zobaczysz na niej rzeźbę terenu, skalę, poziomice, informację dotyczące wysokości, łączenia się szlaków, czas trwania przejścia od do a także drogi powrotnej i to zależnej od podejścia i zejścia! Oznaczenia szczytów, schronisk, przepływających znaczących wód, wodospadów, terenów, a także jaskiń. Przede wszystkim nazwę dolin, zagłębień, przełęczy i oczywiście szczytów! Czyż to nie jest ekscytujące!?

Jak czytać mapę podczas planowania wędrówki w górach?

Podczas planowania wędrówki górskiej powinnaś\eś zacząć od najbardziej podstawowych zasadach, a mianowicie: sprawdzeniu pogody i warunków, zaplanowania trasy i czasu jej trwania, zaplanowania odpoczynku i przewidzenia posiłku w schronisku, zapakowaniu najpotrzebniejszych rzeczy, zaopatrzeniu się w wygodne górskie obuwie, plecak i niezależnie od sezonu kurtkę. Następnie przed wyprawą udaj się do sklepu, kup mapę przewidzianego regionu i otwórz ją jeszcze przed wyprawą!

Na mapie pierwsze co rzuci Ci  się w oczy to zapewne twój zamierzony i wymarzony cel! Pewnie to jakiś szczyt. Ale chwila, chwila. Zanim się na niego porwiesz w oko rzuca się coś jeszcze, a mianowicie kolorowe paskowane szlaki. Już wiesz co one oznaczają! Jak mamy te dwie najistotniejsze rzeczy, które widzisz przed sobą to idziemy dalej. 

Punkt startowy i docelowy - musisz wiedzieć z jakiego miejsca chcesz rozpocząć swoją przygodę i wędrówkę i w którym miejscu planujesz zakończyć. Bardzo często zdarza się, że jeśli z jakiegoś punktu chcemy rozpocząć trekking i należy do niego dojechać busem górskim, pamiętaj, że do Parku Narodowego dojeżdżają głównie “górskie” transporty, poruszanie się własnym autem jest zabronione. Takimi miejscami w polskich Tatrach są np. Kuźnice, Palenica Białczańska. 

Następną istotną wskazówką jest czas w którym pokonujesz dany odcinek. Na mapie znajdziesz go przy oznaczeniu szlaku. Czas przebytej drogi oznaczony jest na czarno ze strzałką oznaczającą kierunek ruchu. Pamiętaj, że będzie on zależy od trasy, która wiedzie pod górę lub z góry. Trasa przewidziana na zejście jest znacznie krótsza. Dzięki tej informacji możesz zaplanować przybliżony czas wędrówki do miejsca docelowego i z powrotem.

Dzięki podanej skali na mapie, obliczysz kilometry. Z doświadczenia wiem jednak, że bardziej popularne są aplikacje mobilne (w telefonach, zegarkach) wskazujące na czas trwania, kilometry przechodzone, a w tych lepszych nawet wysokość, m n.p.m, ciśnienie i oczywiście tętno i spalone kalorie. Może warto zainwestować w taki zegarek i wgrać do niego apkę? Na mapie znajdziesz również oznakowane schroniska - jest to istotna informacja, by zaplanować odpoczynek, znajdziesz również szczyty (oznaczone są czarnym trójkątem lub kropką) i przełęcze (dwa małe nawiasy “)(“ ), które napotkasz na drodze. Pewnie zastanawiasz się również co oznaczają jeszcze poziomice na mapie? Z poziomicami są ściśle związane punkty wysokościowe. Każda wysokość musi zostać dokładnie obliczona i naniesiona. Wysokości określone są dla szczytów, przełęczy oraz schronisk, węzłów szlaków i stawów. Przy każdym szczycie na mapie odnajdziesz podaną wysokość w m n.p.m.

W polskich górach znajdują się różne drogi wspinaczkowo-górskie, są trasy i dla osób, które wybierają się w nie pierwszy raz, a są i takie o których może zdecydować i zaplanować turysta z doświadczeniem. Musimy jednak pamiętać, że o wyborze szlaku i trwania wędrówki powinien decydować również twój wiek, twoja płeć, a także samopoczucie i kondycja. Zawsze mierz siły na zamiary.