Czym jest wskaźnik BMI?
BMI (ang. Body Mass Index) to wskaźnik masy ciała, który wyznaczamy prostym wzorem, a mianowicie dzielimy masę naszego ciała w kilogramach przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu. Autorem kalkulatora BMI jest belgijski statystyk i matematyk Adolf Quetelet, który opracował go niemal 200 lat temu. Indeks masy ciała pozwala określić podatność naszego organizmu do odkładania tkanki tłuszczowej oraz ryzyko występowania chorób przewlekłych i cywilizacyjnych takich jak cukrzyca, choroba niedokrwienna serca, miażdżyca, a także problemów w układzie kostno - szkieletowym i krwionośnym. Prawidłowa wartość BMI powinna mieścić się w przedziale od 18,5 do 25.
Płeć, a obliczanie BMI - rozmieszczenie tkanki tłuszczowej u kobiet i mężczyzn?
Zdecydowanie tak, kobieta z punktu fizjologicznego posiada lepsze uwarunkowania do odkładania się tkanki tłuszczowej, a miejsca w których najczęściej się odkłada to: wewnętrzna część ud, pośladki, tył uda, piersi, okolice bioder, a także brzucha. Kobiety genetycznie mają mniejsze tendencje do wzrostu masy mięśniowej przez co naturalnie mają jej mniej niż mężczyźni. BMI będzie zbliżone dla kobiety i mężczyzny o podobnym wzroście i wadze. Waga i masa ciała niekoniecznie muszą świadczyć o poziomie tkanki tłuszczowej. Wskaźniki BMI osoby umięśnionej i wysportowanej oraz dość mocno otłuszczonej mogą być podobne, a jednak ich kondycja fizyczna i zdrowotna różnić się będzie najprawdopodobnie znacząco.
Ryzykiem zdrowotnym dla człowieka jest właśnie poziom tkanki tłuszczowej, a nie sama masa ciała. U kobiet i mężczyzn rozmieszczenie tkanki tłuszczowej różni się jednak dla obu płci. Dla obu płci najbardziej niekorzystne jest odkładanie się tłuszczu wewnętrznego, który otacza narządy. Jest to tzw. tłuszcz wyścielający, a nie tkanka podskórna. Porównując dwie płci i uogólniając u kobiet częściej występuje otyłość pośladkowo - udowa (gdzie głównie jest to tłuszcz zgromadzony pod skórą), a u mężczyzn otyłość brzuszna (tłuszcz gromadzi się wewnątrz, wokół narządów). Kalkulator BMI pozwala szybko wyciągnąć wstępne wnioski odnośnie otłuszczenia ciała dla przeciętnej osoby. Niezapominajcie jednak, że każdy organizm to indywidualna jednostka i obliczenie BMI to tylko mały wstęp do diagnostyki. Oblicz BMI, aby otrzymać podstawowe wskazówki odnośnie kondycji Twojego ciała.
Kalkulator BMI - czy uwzględnia różnice w proporcjach masy mięśni do tłuszczu?
Odpowiedź brzmi - nie, kalkulator BMI nie uwzględnia tych różnic. Możemy porównać dwie osoby, które mają tą samą masę ciała jednak wyglądają zupełnie inaczej ze względu na proporcję masy mięśni do tłuszczu i jego rozłożenia. Musimy wiedzieć również, że nasze mięśnie są gęstsze i cięższe niż tłuszcz. Według wskaźnika BMI osoby takie jak: kulturyści, atleci, osoby regularnie ćwiczące o rozbudowanej budowie ciała będą klasyfikowane jako osoby z nadwagą i otyłe. Jednak osoby trenujące nie powinny dać się zwieść ponieważ zwiększona masa mięśniowa nie stanowi zagrożenia, ruch, aktywny styl życia wręcz pomogą walczyć z nadwagą, a także zapobiegać chorobom.
Powinniśmy pamiętać jeszcze o dwóch czynnikach, które nie odpowiadają realnie wskaźnikowi BMI, mianowicie masa mięśni kości oraz wiek. Osoby o postawie drobnej będa mieć zupełnie inny parametr masy ciała niż osoby grubokościste. Na masę naszego ciała wpływa stopień mineralizacji i gęstości kości. Z wiekiem te parametry się zmieniają, gęstość naszych kości maleje, osoby starsze chorują na choroby przewlekłe, a także osteoporozę, co zaniża ich masę ciała. Wskaźnik jakim jest BMI nie uwzględnia procesów starzenia się i zmian fizjologicznych w naszych kościach. Osoby w podeszłym wieku często nabierają na wadze, a masa mięśni i kości maleje, przez co wyniki mogą być nieprawidłowo interpretowane.
Oblicz BMI, ale nie zapomnij sprawdzić innych wskaźników masy ciała
Twórca wskaźnika BMI podkreślał, że służy on do oceny populacji,a niekoniecznie indywidualnych potrzeb. Wielu specjalistów jednak korzysta z tego indeksu klasyfikując masę ciała pacjentów. BMI jest wskaźnikiem, który powstał bardzo dawno temu, naukowo brakuje mu podstaw fizjologicznych, wzór został dopasowany do danych statystycznych. Wskaźnik nie uwzględnia: masy mięśni kości, masy mięśni, zmian zachodzących w kościach podczas okresu starzenia się. Zawiera również, błąd ponieważ osoby o wysokiej masie kostnej lub mięśniowej nie muszą mieć wysokiego BMI, a także dużej ilości tkanki tłuszczowej. Test nie jest również wiarygodny dla osób starszych jak i kobiet w ciąży.
BMI jest wskaźnikiem, który jasno będzie wyznaczał statystyczne przedziały wagi prawidłowej, nadwagi i otyłości. Jednak pamiętajmy o tym, że nawet osoba o małej wadze, szczupła i filigranowa, a także ta delikatnie otłuszczona, obie te osoby według wskaźnika BMI będą klasyfikowane jako zdrowe. Gdy osoba na granicy prawidłowej wagi przytyje nawet 1 - 2 kg klasyfikowana jest jako niezdrowa, z nadwagą. Sztywne ramy przedziałów wagi to nadmierne uproszczenie, dlatego nie wpadnij w przesadę oceniania siebie według wskaźnika BMI, zachowaj zdrowy rozsądek i pamiętaj o naszych wskazówkach. Jedno jest pewne aktywność fizyczna jest bardzo ważna aby zapobiegać chorobom takim jak nadwaga, otyłość, cukrzyca, miażdżyca, problemom z układem krążenia i kostno - szkieletowym. Należy zadbać o zdrowy tryb życia połączony z prawidłowym odżywianiem, ćwiczeniami, wysypianiem się , a także umiejętnością radzenia sobie, a także odreagowywania na stres. Wtedy nawet wskaźnik taki jak BMI nigdy was nie przestraszy, a być może okaże się niepotrzebny.