Wybór łyżew jest prosty, dopóki nie rzuci się okiem na to, które jak wyglądają. Wtedy się okazuje, że rodzajów jest mnóstwo, a granice między nimi są ostre tylko wtedy, kiedy opowiada o nich ktoś, kto nigdy na łyżwach nie jeździł. Ale spokojnie – można znaleźć łyżwy idealne dla siebie, trzeba tylko wiedzieć, na co zwracać uwagę.
1, 2, 3… Rodzaje łyżew
Głównym kryterium, które pozwala wyróżnić trzy rodzaje łyżew, jest kształt ostrza. Oczywiście to nie tak, że projektant usiadł i tak sobie arbitralnie zdecydował, jak ostrza ukształtować. Są one tworzone z myślą o konkretnym przeznaczeniu, ale funkcja znajduje odbicie w konstrukcji, dlatego pierwszym krokiem będzie wybór między łyżwami figurowymi, hokejowymi a panczenami, a w praktyce często tylko między dwoma pierwszymi rodzajami.
Panczeny – co to za łyżwy?
Panczeny to łyżwy do jazdy czasowej. Mają z zasady zapewniać przede wszystkim maksymalną stabilność na prostej lub umiarkowanie prostej drodze, dlatego ich ostrza są zdecydowanie wydłużone. W większości sklepów nawet nie są dostępne od ręki, natomiast w dobrych sklepach sportowych pojawia się ich kilka rodzajów – tak naprawdę jest to sprzęt głównie dla profesjonalnych zawodników, a amatorzy w panczenach to rzadki widok.
Łyżwy figurowe – po czym można je poznać?
Łyżwy figurowe mają specyficzne zęby na przedzie ostrzy. Mają delikatniejszą konstrukcję i widać to nie tylko po skorupie, ale też po ostrzu, które jest stosunkowo krótkie i ma niedużą grubość nawet u nasady. Mają zapewniać olbrzymią zwrotność i szybkość w ciasnym zakręcie, a sam ząb z przodu pozwala na wykonywanie bardziej skomplikowanych układów akrobatycznych. Warto też już w tym momencie wspomnieć, że najtańsze figurówki nie będą raczej odpowiednie dla osób bardziej zaawansowanych, ponieważ kiepsko pracują w czasie skoków.
Łyżwy hokejowe – jak wyglądają?
Łyżwy hokejowe są grube, w miarę sztywne i masywne. Zapewniają dużą zwrotność, ale też sporą stabilność. Ich skorupa jest bardzo często dodatkowo wzmacniana. Samo ostrze jest zwykle odrobinę dłuższe niż przy figurówkach, ale przede wszystkim nie ma zęba z przodu i delikatnie unosi się łukiem ku górze. Ma też zasadniczo większą grubość, co przekłada się na zwiększoną sztywność i odporność na uszkodzenia.
Kobiety na figurówki, mężczyźni na hokejówki?
Krótko: nie. Nie ma takiej zasady, a gdyby była, to z pewnością zajęłaby pierwsze miejsce na liście zasad absurdalnych. Jest prawdą, że na poziomie zawodowym na łyżwach figurowych widuje się głównie panie, a na hokejowych – panów, ale nie brak zarówno mężczyzn, którzy świetnie czują się na figurówkach, jak i kobiet, które dają facetom wycisk w hokeja. Nie ma żadnej tak ogólnej zasady. łyżwy dobiera się do siebie, do swojego stylu jazdy, który przecież z czasem może się też zmieniać, albo wprost – do dyscypliny. Mało tego: to absolutnie nie jest ani jedyne, ani nawet najważniejsze kryterium, bo różnice między kiepskimi a dobrymi łyżwami tego samego typu mogą być dużo większe niż między hokejówkami, a figurowymi z tego samego przedziału cenowego. Jakie więc są sensowne kryteria wyboru?
Jak dobrać odpowiednie łyżwy?
przede wszystkim należy zdać sobie sprawę z tego, że każdy element konstrukcyjny łyżew jest stosowany z jakiegoś konkretnego celu. Uzasadnienie ma i kształt, i materiał, i wielkość poszczególnych elementów buta i noża. Wybór wymaga więc zagłębienia się w detale. Zanim jednak do tego dojdzie, powinieneś skupić się na kwestiach podstawowych.
Materiał skorupy, czyli wierzchniej części buta. Dziś można spotkać się z dwoma podstawowymi konstrukcjami: albo tworzywo (ewentualnie tworzywo ze wstawkami materiałowymi), albo syntetyczna skóra. Paradoksalnie po pierwszym ubraniu buta wygodniejsze będzie tworzywo. jest ono odpowiednio wyprofilowane i dobrze układa się na stopie, natomiast skóra, zanim osiągnie ten stan, musi jakiś czas pracować.
Zapięcia. Żeby jazda była przyjemna i bezpieczna, but musi być dopasowany do kształtu stopy. Można to osiągnąć albo przez zatrzaski, albo przez sznurowadła. Oczywiście można oba te systemy połączyć. Generalnie to sznurowadła pozwalają na uzyskanie idealnego kształtu, ale w przypadku skorupy tworzywowej warto wspierać je zatrzaskami, które z większą siłą dociągają sztywne elementy buta.
Wkładka i wypełnienie w kostce. Wnętrze buta, im lepiej odpowiada kształtowi stopy, tym bardziej ułatwia transfer energii na ostrze i tym pewniej pozwala kontrolować ruch. Poza tym zarówno profilowana wkładka, jak i bardziej dopasowane wypełnienie wokół kostki, stanowią ochronę przed kontuzjami, które narciarzom w źle dobranych łyżwach zdarzają się aż za często. Warto jednak przy tym pamiętać, że zbyt ciasne wypełnienie może przyczynić się do otarć albo dyskomfortu w czasie jazdy.
Język buta. W łyżwach hokejowych będzie dodatkowo wzmocniony i zasadniczo szerszy niż w figurówkach, ale i w tych ostatnich musi być odpowiednio szeroki, żeby zapewnić komfort i stabilizację. Ważny jest nawet nie tyle materiał, ile stabilność języka w czasie noszenia łyżew. Jeśli zacznie się on przesuwać, to nie tylko nie spełni swojej podstawowej roli, ale jeszcze sam może stać się przyczyną otarć.
Nitowanie. Nitowanie holdera i górnej części buta decyduje o tym, ile i jakiego obciążenia zniosą łyżwy. Tutaj producenci mogą użyć nitów z aluminium, stali lub mosiądzu. Tak naprawdę tylko te ostatnie są na tyle elastyczne, żeby pozwalały na skoki (a do bardziej złożonych figur i agresywnej jazdy najlepszą opcją są podwójne nity mosiężne). Aluminium jest sztywne i stosunkowo mało wytrzymałe, natomiast osobom początkującym zwykle nie trzeba więcej. Odrobinę bardziej elastyczna stal zapewnia już większy komfort, a tak nitowane łyżwy są często trwalsze.
Wymienne ostrze. W modelach z niższej, a nawet średniej półki, ostrza będą niewymienne. Generalnie to nie jest wielki problem, ponieważ się je ostrzy, natomiast osoby, które naprawdę dużo czasu spędzają na łyżwach, powinny raczej poszukać modeli z ostrzem wymiennym – zanim but zostanie znoszony, można ostrze wymienić kilka razy, zapewniając sobie najwyższy komfort i najlepsze wyniki.
Od amatora do profesjonalisty: czego oczekiwać od łyżew?
Najlepsze łyżwy hokejowe – czym różnią się od przeciętnych?
W przypadku łyżew hokejowych przejścia od segmentu budżetowego przez średni po premium są dość wyraźne. Najtańsze łyżwy bywają masywne, ale są wykonane z niskiej jakości tworzyw i w praktyce ich dopasowanie do stopy jest raczej kiepskie. Mają ciężkie, relatywnie miękkie ostrza, które nie dają pełnej kontroli nad butem w dynamicznych sytuacjach na lodowisku.
Klasa średnia to łyżwy solidnie zbudowane, dające już sporo frajdy z jazdy i pozwalające na dość agresywną grę na lodzie. Wiele zmian w stosunku do tańszych modeli jest nieoczywistych: to zmiana materiału nitów czy samego ostrza, lepsze materiały wkładki i wypełnienia czy bardziej precyzyjne wiązania. W najwyższym segmencie natomiast łyżwy są pancerne, ale jednocześnie nie zyskują zbyt wiele na wadze. Przede wszystkim są dodatkowo wzmacniane i dopracowana jest konstrukcja, aby wydajniej przenosić energię na ostrze.
Jak zmieniają się łyżwy figurowe?
Najtańsze figurówki są konstrukcjami pozbawionymi sztywności. Wyglądają niewiele gorzej niż modele z wyższych półek, ale wyraźnie słabiej dopasowują się do stopy. Najczęściej dość szybko widać po nich zmęczenie, a największą wadą jest słaba precyzja wykonania ostrza. nie zauważysz tego, jeśli dopiero się uczysz, ale już przy wykonywaniu podstawowych ewolucji okazuje się, że odrobinę droższe łyżwy radzą sobie dużo lepiej. Im wyższa klasa, tym precyzyjniejsze wykonanie wszystkich elementów. Wzmocniona jest też zasadnicza konstrukcja, dzięki czemu łyżwy dużo lepiej przenoszą obciążenia dynamiczne i są odporniejsze na siły skręcające. Ponieważ skorupa jest też wykonywana dużo dokładniej, dopasowanie do stopy jest wręcz idealne.
Czy zawsze warto kupować łyżwy z górnej półki?
Czy łyżwy z segmentu profesjonalnego są zawsze lepsze od tych tańszych? Pod względem technicznym – na pewno. Ale z ich zakupem wiążą się dwa istotne problemy.
Po pierwsze, osoba, która nie opanowała techniki, nie zacznie nagle doskonale jeździć tylko dlatego, że ubierze droższe łyżwy. mało tego – jeśli nauczysz się jeździć na gorszych, to w tych lepszych poradzisz sobie lepiej w każdej sytuacji. Zresztą na początku wszystkie technologie dostępne dopiero w segmencie premium będą zupełnie zbędne. Lepsze przenoszenie energii w czasie skoku? To nie potrzebne, jeśli dopiero uczysz się stawiać nogę za nogą. Warto więc dobierać łyżwy do poziomu swoich umiejętności. Może nie jest dobrym pomysłem kupowanie tych absolutnie najtańszych, ale dobierz je, powiedzmy, do takiego poziomu, jaki planujesz osiągnąć za dwa sezony. Drugi problem to oczywiście cena. nowoczesne łyżwy z górnej półki kosztują małą fortunę. Nie kupuj ich, jeśli po tym zakupie nie zostanie ci w portfelu nawet pieniądz na bilet na lodowisko. A poważnie – jeśli łyżwy to tylko hobby, które zresztą pewnie uprawiasz dość nieregularnie, to prawie na pewno zakup najdroższych łyżew, na jakie możesz sobie pozwolić, nie jest konieczny, choć – temu nie da się zaprzeczyć – może być bardzo, bardzo przyjemny.